Konrad Bawej
Ogromne, strategiczne, znane - takimi przymiotnikami można by było opisać bielańskie lotnisko, jeden z najważniejszych portów lotniczych w XX-wiecznej Warszawie.
W tym artykule przeczytasz m.in.:
- gdzie znajdowało się lotnisko,
- dlaczego było ono ważnym historycznie miejscem.
Bielańska elipsa
Pomysł utworzenia lotniska na Bielanach narodził się w 1918 roku, wraz z likwidacją lotniska mokotowskiego. Zamiast niego miały powstać trzy nowe porty lotnicze: wojskowy na Okęciu, cywilny na Gocławiu oraz sportowy na Bielanach. Ostateczna decyzja o budowie lotniska podjęta została 19 lat później w 1937 roku. Należeć ono miało do Skarbu Państwa.
Jako lokalizację portu lotniczego wybrano tereny dawnego poligonu armii rosyjskiej. Znajdował się on na obszarze dzisiejszego Wawrzyszewa, Lasu Bielańskiego i Młocin.
Prace budowlane rozpoczęły się rok po postanowieniu o budowie. Głównymi zabiegami wykonywanymi przez robotników było osuszenie i utwardzenie terenu. Zrezygnowano z budowy pasa sportowego. Wynikało to z lekkości samolotów, które mogły lądować na trawie. Na terenie lotniska wybudowano również trzy hangary.
Powierzchnia bielańskiego portu lotniczego wyniosła 214 ha, czyli tyle, co 100 Parków Olszyna. Wielkość pola wzlotów w kształcie elipsy szacuje się na 180 hektarów.
Fot. Urząd Dzielnicy Bielany
Cienie II Wojny Światowej
Budowę lotniska przerwał wybuch II Wojny Światowej. Prędko zostało ono przejęte przez Niemców. Ci znając jego potencjał, znacząco je rozbudowali. Okresowo stacjonowały na nim cztery rozpoznawcze eskadry Luftwaffe. Ponadto stanowiło bazę, z której odbywały się loty z uzbrojeniem i zaopatrzeniem oddziałów Wehrmachtu na froncie wschodnim.
Noc z 3 na 4 maja 1944 roku stała się ikoniczną datą w historii bielańskiego portu lotniczego. W trakcie tzw. ,,akcji Bielany’’, specjalny oddział Armii Krajowej o kryptonimie "Osjan" zaatakował teren lotniska, czyniąc duże zniszczenia. W wyniku tego ataku destrukcji uległo 5 samolotów Ju-52/3m, a kilka innych maszyn odniosło uszkodzenia. Niemcy zostali całkowicie zaskoczeni tymże uderzeniem. Początkowo podejrzewano, że zniszczenia wynikły z alianckiego nalotu, co umożliwiło oddziałowi AK wycofanie się bez strat.
Teren lotniska na dzisiejszej mapie Bielan
Na samym początku Powstania Warszawskiego, Grupa Kampinos dokonała serii dwóch ataków na lotnisko. Okazały się jednak bezskuteczne. W ich wyniku poległo wielu polskich żołnierzy.
Szybki koniec
Lotnisko zaczęło funkcjonować na nowo latem 1945 roku. Jego działalność nie potrwała jednak długo. Ówczesne władze prędko rozpoczęły wygaszanie z niego ruchu lotniczego. Natomiast już po 5 latach zdecydowano o likwidacji bielańskiego lotniska.
Teren opuszczono, a następnie przeznaczono pod osiedla mieszkaniowe. W latach 60-tych rozpoczęła się budowa osiedla Wrzeciono.
Dziś bielańskie lotnisko pozostaje już tylko historią. Na jego terenie wznoszą się wrzeciońskie bloki oraz Huta ArcelorMittal. O heroicznych walkach polaków w celu odbicia portu lotniczego przypomina kamień pamiątkowy, który znajduje się przy ul. Michaliny.
Fot. Wikipedia
Napisz komentarz
Komentarze